24 nov BLOXXS
Communicatie
Een mens wordt geboren met ongekende capaciteiten voor communicatie. Al vanaf het moment van geboorte kunnen mensen met elkaar communiceren. Door middel van lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen (non-verbale communicatie) zoeken mensen van kleins af aan contact met elkaar.
Baby’s zijn al enorm gevoelig voor mimiek, houding en reactie van hun omgeving. Ze communiceren terug door blikken, geluidjes en zelfs de houding van hun handen heeft bekentenis. Wanneer de hand van een baby ontspannen is, met duim en wijsvinger geopend is dit een perfect moment om een spelletje te doen. Het is namelijk een moment waarop de baby afwacht op wat er gebeurt en de omgeving in zich opneemt. De baby staat open voor contact.
Wanneer de hand echter gespannen is, met de duim helemaal in de vuist is je baby gespannen (of zich aan het inspannen). Afgesloten van de omgeving door pijn van bijvoorbeeld krampjes of boosheid. Hierbij kan het erg helpen om rustig contact te maken en goed te kijken wat er aan de hand is. Signalen die, als je ze herkent, enorm helpen bij de communicatie met baby’s.
Wanneer een mens opgroeit voegt taal zich toe aan de communicatiemogelijkheden. Om te kunnen meedoen in de maatschappij is gesproken taal erg belangrijk. We leren onze kinderen daarom al vroeg de eerste woorden. Later leren we kinderen om zelf te lezen en te schrijven. We ondersteunen waar nodig.
Alleen leren we ook nog om te luisteren en te kijken? Door alle aandacht voor taal lijken we soms uit het oog te verliezen hoeveel er ook non-verbaal nog wordt uitgedrukt. Hoe vaak worden er gesprekken gevoerd waarbij mensen het gevoel hebben niet gehoord te worden? Is dit omdat ze niet duidelijk uitleggen wat ze bedoelen of omdat er niet wordt geluisterd? Soms zeggen we het een en laten we met onze lichaamstaal het ander zien.
Iedereen wil gezien worden, maar daarvoor is het belangrijk dat signalen die we uitzenden worden opgepikt. Als pedagogisch coach probeer ik hier veel aandacht voor te hebben. Luisteren is een van de belangrijkste vaardigheden van mijn functie. Horen (en zien) wat iemand zegt zonder oordeel en daarop reageren.
Ook onze pedagogisch medewerkers worden geschoold op deze vaardigheid: Sensitieve responsiviteit. Dat wil zeggen dat ze leren om signalen die kinderen uitzenden te herkennen en om hier een goede reactie op te geven. Uit onderstaand filmpje blijkt hoe belangrijk het is voor de ontwikkeling van kinderen dat ze worden gezien en dat hier op wordt gereageerd door de omgeving.
Het is bijna schokkend om te zien hoe heftig een baby reageert wanneer er geen reactie komt vanuit de volwassene die er toch echt is. Gelukkig is dat van korte duur en wordt de stressvolle situatie daarna ondervangen. Het geeft echter ook weer hoe belangrijk het is dat je gezien wordt en dat geldt voor jong en oud!